Technostress là gì ?
Plot twist nhẹ: Biến nỗi đau... thành luận văn Master
Trong luận văn Master của mình có 1 khái niệm:
Technostress = Technology + Stress
Ra đời từ năm 1984, nghe có vẻ “cũ” nhưng mà độ “càng quét” của nó vẫn còn hết nấc, nhất là thời đại chuyển đổi số (Digital Transformation) đang len lỏi khắp mọi nơi. Để xem, bạn có "trúng đạn" không nhé:
Lúng túng khi học một công nghệ hoặc phần mềm mới . VD: chuyển từ Excel sang phần mềm quản lý doanh nghiệp ERP
Bối rối, khó hiểu khi thao tác trên một số ứng dụng công nào đó (và stuck. I feel you bro)
Quá tải khi cùng lúc phải xử lý 5 cái app chat, 3 phần mềm quản lý công việc, 100 email mỗi ngày
Ngộp khi đổi job, bước sang một domain hoàn toàn mới, phải học lại từ đầu tất cả mọi thứ: quy trình, công cụ, công nghệ, thuật ngữ,... —> Và bạn cảm thấy stress, hoang mang, thậm chí mất phương hướng…
Đùng đùng…chúc mừng, bạn “trúng đạn” technostress rồi đấy (welcome to the “kiệt sức aka burnout” club). Đặc biệt là nếu bạn thuộc nhóm non-tech, tech-savvy chưa cao, khả năng học cái mới còn chậm, thì cảm giác này càng “đau” hơn gấp bội. Công nghệ không phải lúc nào cũng thân thiện. Và con người thì không phải ai cũng có tốc độ học như nhau, tiếp thu như nhau.
Hồi đó làm BA triển khai ERP, đi đào tạo cho khách hàng. Cái cảnh lúc bắt đầu hướng dẫn, phải gọi là “cầm tay chỉ việc”, từng bước thao tác phần mềm, từng nút bấm trên UI, từng flow nghiệp vụ... Mình nhớ có một chị kế toán, đang quen làm Excel, giờ phải thao tác phần mềm. Mình vừa show, chị ấy vừa ghi chép, vừa nói (lần thứ 3):
“Em ơi, chị quên rồi. Mình làm lại đoạn này nha.”
Lúc đó mới thấy đuối thiệt sự. Mồ hôi mồ kê tuôn ra không phải vì deadline, mà là vì công nghệ. Với mỗi stakeholder, mình luôn cố gắng đặt mình vào vị trí của họ, hiểu đâu là pain point trong công việc hàng ngày, để giúp họ vượt qua được ngưỡng khó khăn ban đầu. Chứ nếu không có sự đồng cảm, không khéo là chưa kịp thấy “lợi ích số hóa” thì đã bỏ cuộc vì stress.
Plot twist: Biến nỗi đau thành … đề tài luận văn Master luôn (lol).
My Master Thesis = (Tech + Stress) x Level of Painful. Trích 1 đoạn trong luận văn:
“Employees may face various sources of technostress, stemming from their lack of familiarity with new technology, the continuous influx of technological updates, and the overwhelming volume of information generated by technology (Tarafdar et al., 2007)”
Yah, Technostress là chuyện ai cũng có thể gặp, nhất là trong môi trường làm việc ngày nay, nơi công nghệ hiện diện ở khắp mọi ngóc ngách. Và càng ngày, thứ chúng ta cần không chỉ là kỹ năng kỹ thuật, mà còn là kỹ năng đồng cảm với những người đang vật lộn với công nghệ.
Đặc biệt là với những người làm Product như mình, đồng cảm để hiểu đâu là nỗi đau thực sự. Từ đấy, cố gắng thiết kế giải pháp càng đơn giản, càng dễ dùng, càng tốt. Vì đôi khi, điều người dùng cần không phải là thêm tính năng mà là bớt stress.
P/s:
Dạo gần đây mình cũng đang bị “technostress_1” vì tiếp nhận quá nhiều kiến thức mới (mà toàn kiến thức kỹ thuật kiểu khó nuốt).
“technostress_2” khi đang cố song song sử dụng thêm Obsidian (trong khi Notion vẫn là second brain gắn bó lâu năm).
Và “technostress_3” khi thực hiện online một dịch vụ công (aka renew passport) mà gặp lỗi tùm lum. Tự hỏi các chú các cô các bác có tuổi sẽ làm như thế nào khi mà hướng dẫn rối ren.